برمودا ٻيٽ ۽ برمودا ٽڪنڊو - الطاف شيخ

برمودا ٻيٽ ۽ برمودا ٽڪنڊو

الطاف شيخ

اسان وٽ هرڪو ”برمودا“ يا ”برمودا ٽڪنڊي“ (Bermuda Triangle) بابت پڇندو رهي ٿو پر هڪ عام ماڻهوءَ کي اها ڄاڻ ناهي ته اهي ٻئي شيون ڇا آهن. آيا ٻئي هڪ آهن يا الڳ الڳ ....؟ ۽ اهي آهن ڪٿي؟! هن ڪالم ۾ سمنڊ سان واسطو رکندڙ هڪ جهازيءَ جي حيثيت ۾ آئون پڙهندڙن کي ان بابت ڪجهه ڄاڻ ڏيڻ چاهيندس.

ڏورينديون ڏسن، اڱڻ عجيبن جا - عبدالله مورائي

ڏورينديون ڏسن، اڱڻ عجيبن جا

Notes from Europe

عبدالله مورائي

هتي اسٽاڪهوم (Stockholm) ۾ منهنجو هڪ جاپان جو دوست آهي، قد ننڍو اٿس پر حوصلا وڏا. هڪ ڏينهن ملاقات ۾ چيائين؛ ”آءٌ ٻن ٽن هفتن لاءِ نائيجيريا ٿو وڃان.“ مون پڇيومانس؛ ”ڏي خبر! گهمڻ ٿو وڃين ڇا؟“ چيائين؛ ”نه! ڪاروبار جي سلسلي ۾ ٿو وڃان.“ وڌيڪ چيائين ته؛ ”نائيجيريا ۾ کاڌي پيتي جي شين جي وڏي گهرج آهي ۽ سيڙپ به گهٽ. سو مون سوچيو آهي ته ڪم اتان کان شروع ڪيان.“ سندس خيال هو ته اتي وڃي ڪو زمين جو ٽڪرو وٺندس، جتي پالتو ڍورن ۽ جانورن جو ڪو فارم شروع ڪندس ۽ ٿي سگهي ٿو ڪي نيون شيون اتي متعارف ڪرايان ته جيئن اتي ان شيءِ جي منڊي شروع ٿي سگهي. مون چيومانس؛ ”واهه! جپاني گڏا تنهنجي لئي. ڪٿي سئيڊن، ڪٿي جپان، ڪٿي نائيجيريا.“ چيائين؛ ”اهو ڇا چيئي؟“ مون کلندي وراڻيومانس ته؛ ”اهو معنيٰ اسان جي سنڌي ٻولي! ۾ تو کي گڊ لڪ چيم.“ پاڻ به کلندي رمندو رهيو.

برمُودا ٽِڪنڊو - الطاف شيخ

برمُودا ٽِڪنڊو

نِڀاڳو يا سَڀاڳو

الطاف شيخ

دنيا ۾ ڪيتريون اهڙيون ڳالهيون ۽ ڪيتريون اهڙيون شيون آهن جيڪي اڄ به انسان ذات لاءِ معمو بڻيل آهن ۽ اڄ جي ماڊرن سائنس به اهي راز يا ڳجهه کولي نه سگهي آهي. اسان جهاز هلائڻ وارن جو انهن مان جن ڳالهين سان واسطو رهندو اچي، يا جن رازن بابت اسان کان اڄ به ماڻهو پڇندا رهن ٿا، انهن مان هڪ ته ”جَل پريون“ آهن. جل پريون اهي خوبصورت ڊگهن وارن ۽ نيرين اکين واريون نوجوان عورتون آهن جن جو هيٺيون ڌڙ مڇيءَ جو آهي. اهي اڪثر سمنڊ تي نظر اچن ٿيون. ان ڳالهه جو نه فقط اسان وٽ ايشيا ۾ پر سڄي دنيا ۾ چوپچو آهي. يورپ جي اُترئين ٿڌن ملڪن ناروي، سئيڊن ۽ ڊئنمارڪ وغيره ۾ وڃ ته اتي به ننڍن توڙي وڏن جي وات تي اها “Mermaid” (جل پري) آهي. ايتريقدر جو ڊئنمارڪ جي گاديءَ واري شهر ۽ مشهور بندرگاهه ڪوپن هيگن ۾ جل پريءَ جي مورتي ٺهيل آهي. جيڪا هن شهر جي علامت سمجھي وڃي ٿي. جيئن ”شينهن مڇي“ (Merlion) سنگاپور جي نشاني آهي. آفريڪا جي ممباسا، زنجبار، موپوتو جهڙن بندرگاهن ۾ وڃ ته اتي به اسڪول جا ٻار توڙي گهرن جي ٻاهران ڍڪين تي ويٺل واندا واندا پوڙها به ”جل پرين“ بابت پڇن ٿا .... ڄڻ ته اسان جهاز هلائڻ وارا سمنڊ تي رستو ڳولڻ يا سامهون ايندڙ ٽرئفڪ کي ڌيان ۾ رکڻ بدران جل پريون پيا ڳولهيون! سچي ڳالهه ته اها آهي ته هيترا سالَ ڏينهن رات جهاز هلائڻ جي باوجود اسان کي ته عام مڇي به نظر نه آئي. ڪڏهن ڪڏهن ڳاڙهي سمنڊ (بحر احمر) جي ڪنهن بندرگاهه .... جدي، رابيغ، ينبو ۽ پورٽ سوڊان يا مساوا جي ٻاهران لنگر ڪيرائي انتظار لاءِ ڏينهن ٻه بيٺو هجبو هو ته اتي مڙيئي ڪڏهن ڪڏهن شارڪ مڇي نظر ايندي هئي، جو بحر احمر (Red Sea)۾ شارڪ مڇيون تمام گهڻيون آهن ۽ هن ئي سمنڊ ۾ (۽ ملاڪا واري ڳچي سمنڊ ۾) پڻ جهاز جي هلڻ دوران اڏامندڙ مڇيون نظر اچن ٿيون جن مان ڪجهه جهاز جي عرشي (Deck) تي به اچي ڪرن ٿيون ۽ پوءِ ڦٿڪڻ دوران ڪي واپس سمنڊ ۾ هليون وڃن ٿيون ته ڪي ڊيڪ تي رکيل مختلف شين ۽ مشينن جي وچ ۾ ڦاسي پون ٿيون.

بهرحال شارڪ، وهيل يا فلائنگ مڇيون ان ڪري نظر اچن ٿيون جو انهن جو وجود آهي. باقي ’جل پري‘ لاءِ اڄ تائين بحث پيو هلي ته آيا اها مڇي جي ڌڙ واري عورت ”جل پري“ هڪ خيالي آهي يا واقعي سچ پچ ۾ آهي. ان کي ڏسڻ وارا به ڪيترائي آهن جن ۾ ڪي ته بيحد اعتبار جوڳا ماڻهو آهن جن جي ٻڌايل ڳالهه کي ڪوڙو چئي نٿو سگهجي. اهي جل پريون يورپ جي ماڻهن کي به نظر آيون آهن ته آفريڪا ۽ آمريڪا جي ماڻهن کي به. جپان ۽ چين جي ماڻهن کي به ڏسڻ ۾ آيون آهن ته فجي ۽ پاپئا نيوگني ٻيٽن جي رهاڪن کي به .... پر هر هڪ کي، خاص ڪري سائنسدانن کي، ڪڏهن اعتبار اچي ٿو ته ڪڏهن نه. هر هڪ اهوئي سوچي ٿو ته آيا جل پريءَ جو وجود آهي يا نه! ۽ جيڪي ماڻهو چون ٿا ته هنن جل پريءَ کي اشارا ڪندي يا پنهنجن وارن کي ڦڻي ڏيندي ڏٺو انهن لاءِ ٻيا اهو ئي چون ٿا ته واقعي هنن جل پريءَ کي هوشن حواسن ۾ ڏٺو يا خواب خيال ۾!