چيني ٻولي سکڻ آسان ڳالهه نه آهي
الطاف شيخ
ڌاري زبان سکڻ تمام سٺي ڳالهه آهي. اسين سنڌي خوش نصيب آهيون،
جو اسان کي ٽي زبانون ته اچن ئي اچن ٿيون. پنهنجي مادري زبان (سنڌي) کان علاوه اردو
۽ انگريزي پڻ. ڪيترن کي ته پنجابي به اچي ٿي. منهنجو والد (مرحوم گل محمد شيخ) هميشه
مونکي ڌاري زبان سکڻ لاءِ چوندو هو ته ”هر زبان ته نه، پر گهٽ ۾ گهٽ اهو ملڪ، جنهن
۾ ٻن سالن کان مٿي رهڻ جو پروگرام رٿين، ان جي زبان ضرور سک“ ان ڳالهه ۾ ڪو شڪ ناهي
ته ڪنهن به ملڪ جي زبان ڄاڻڻ سان اتي جا مڪاني
ماڻهو وڌيڪ عزتَ ۽ خيالُ ڪن ٿا ۽ پرديسَ ۾ زندگي گذارڻ آسان ٿيو پوي. توهان کي هو پنهنجي خوشي ۽ غميءَ ۾ شامل ڪن ٿا. خاص ڪري
هڪ ليکڪ جي حيثيت ۾ مونکي وڏو فائدو رسي ٿو، جو مڪاني ماڻهو، پنهنجيون ڪيتريون ئي ڳالهيون،
مسئلا، سوچون، عقيدا ۽ خوف بنا ڪنهن رک رکاءَ جي مونسان ونڊين ڪن ٿا. اهوئي سبب آهي جو مون جپان ۽ ملائيشيا تي گهڻا ڪتابَ لکيا آهن.
جهاز هلائڻ دوران پنهنجن جونيئرن کي ۽ ڪناري جي نوڪريءَ ۾ پنهنجن شاگردن کي آئون به
اهوئي چوندو رهيو آهيان ته وڌيڪ زبانون سکو. خاص ڪري اهي زبانون، جيڪي گهڻن ملڪن ۾
ڳالهايون وڃن ٿيون. سوڊاني يا مصري ماڻهو اسان پاڪستانين کان ڪي وڌيڪَ قابل نه آهن،
پر عربي زبان جي ڄاڻ ڪري هنن کي هر عرب ملڪ ۾ آسانيءَ سان نوڪري مليو وڃي. آفريڪا
۾ انگريزي بعد فرينچ هلي ٿي.. ڏور اوڀر پاسي جپاني ڄاڻڻ واري کي قدر جي نگاهه سان ڏٺو
وڃي ٿو. جپاني ڳالهائڻ ۾ سوَلي ۽ سرائيڪيءَ وانگر سُريلي آهي. ڪيترا ماڻهو جپاني لکڻي
مان اهو سمجھن ٿا ته اها ڳالهائڻ ۾ چيني زبانَ وانگر آهي، پر ائين ناهي. جتي جپاني
زبان ۾ هر لفظ ڪا شڪل (کانجي) آهي، اتي اسان جهڙن ڌارين جي سهولت لاءِ آوازن واري ڪاٽاڪانا
۽ هراگانا لکڻيون پڻ آهن. جپاني ڳالهائڻ ۾ ان ڪري سولي آهي، جو جپانيءَ جي هر لفظ
۾ڪانسوننٽ پويان Vowel آهي. توهان جپاني زبانَ جو ڪو به لفظ کڻي
ڏسو، توهانکي هر ڪانسوننٽ پويان
Vowel نظر ايندو. مثال
طور سوزوڪي، ياشيڪا يا سانيو.. ڏسو ته اهو Vowels سان
ڀريو پيو آهي. ان ڪري جپاني لفظ اُچارڻ سولا آهن.
